DRG 55 1601-2256, PKP Tp3
| AAET | D h2 G |
| Vmax | 55 km/h |
| maxl | 16.4 t |
| dwhl | 1350 mm |
| dcyl x lcyl | 600 x 660 mm |
| pb | 12 atm |
| madh | 58.5 t |
| mewo | 58.5 t |
| Sgrt | 2.4 m2 |
| Sevp | 134.43 m2 |
| Ssup | 40.4 m2 |
Pochodzenie
Na początku XXw. w wyniku bardzo dynamicznego wzrostu kolejowych przewozów towarowych
Prusko-Heskie Państwowe Koleje Żelazne (Preußisch-Hessische Staatseisenbahnen)
potrzebowowały dużej ilości mocnych i ekonomicznych parowozów towarowych.
Eksploatowane pod koniec IXXw. parowozy serii G7.1
i G7.2 miały
silniki na parę nasyconą. Zalety silników na parę przegrzaną były już wtedy
dobrze znane w Prusach. W 1902r. inżynierowi Robertowi Garbemu
zlecono konstrukcję nowego znormalizowanego
(norma M XIV-3) parowozu.
Budowa
Konstrukcja była oparta na seriach G7.1 i G7.2, a
więc zastosowano układ osi D (0-4-0) i prosty w budowie i eksploatacji silnik bliźniaczy. Rozrząd pary odbywał się za pomocą
stawidła Walschaertsa (Heusingera).
Prędkość konstrukcyjna wynosiła 55 km/h, zwiekszono średnicę kół napędnych
do 1350 mm i oczywiście zastosowano przegrzewacz pary. W założeniach maksymalny
nacisk osi miał nie przekraczać 14 t.
Prototyp powstał w fabryce Vulcan w Szczecinie w 1902r. Pierwszym stosowanym przegrzewaczem był przegrzewacz Pielocka (163 maszyny). Było to jednak rozwiązanie bardzo zawodne i potem stosowano już tylko przegrzewacze Schmidta, a wszystkie egzemplarze pierwotnie wyposażone w przegrzewacz Pielocka przebudowano. Powiększono ruszt i zwiekszono średnicę cylindrów z 550 do 575, i ostatecznie do 600 mm. Niestety, po tych zmianach maksymalny nacisk osi wzrósł do ponad 16 t.
| 1902-1924 | 02-13 | 24 | Σ |
| Vulcan | 348 | - | 348 |
| Hanomag | 296 | - | 296 |
| Schichau | 296 | - | 296 |
| Henschel | 74 | - | 74 |
| Grafenstaden | 35 | - | 35 |
| Orenstein & Koppel | 6 | - | 6 |
| Linke-Hofmann | - | 10 | 10 |
| Razem | 1055 | 10 | 1065 |
W wyniku tych modyfikacji parowóz stał się dość ekonomiczny i wystarczająco mocny, jak na czasy, w których go produkowano, trafił więc do produkcji seryjnej. Wkrótce okazało się jednak, że wymagania co do mocy parowozów towarowych wciąż rosną, zdecydowano się więc na dalsze modyfikacje i w ten sposób powstała seria "wzmocnionych G8", którą oznaczono G8.1 - najliczniejsza seria pruskich parowozów towarowych Europy.
W latach 1902-1913 parowóz G8 wyprodukowano na zamówienie Prus w sześciu fabrykach w ilości 1055 sztuk. Parowóz dostarczany był z tendrami pruskiego typu: 3T12 lub 3T15, a niektóre egzemplarze wyposażano w większe tendry typu 3T16,5 lub 2'2'T16. Dodatkowe 10 szt. wyprodukowła w 1924r. na zamówienie Turcji fabryka Linke-Hofmann (Linke-Hofmann 2943-2952/1924, TCDD 44047-44056). Całkowita produkcja wyniosła więc 1079 sztuk.
| Koleje | szt. | oznaczenia |
| Niemcy | 656 | DRG 55 1601-2256 |
| Saara | 12 | 1935: DRG 55 2257-2268 |
| Polska | 83 1 | PKP Tp3 1-83 PKP Tp3 1Dz |
| Francja | 13 31 27 | AL 5380-89, 5390-93 EST 11 S 4801-31 NORD 4.572-598 |
| Turcja | 46 10 37 | 1916-18: TCDD 44 001-46 1924: TCDD 44 047-56 ? |
| Włochy | 22 | FS 422.001-022 |
| Czechosłowacja | 11 | ČSD seria 425.0 1938: MÁV 410.5 |
| Belgia | ? | SNCB seria 80 |
| Austria | ? | ÖBB seria 755 |
| Węgry | ? | MÁV 410 |
Podczas I Wojny Światowej Turcji przekazano 46 sztuk tego parowozu. Po wojnie, w ramach reparacji wojennych (na mocy Traktatu Wersalskiego), Niemcy przekazali dużą część swoich parowozów do róznych krajów Europy.
Podczas drugiej Wojny Światowej 35 parowozów polskich zostało przejętych przez Niemców i otrzymało numery przed wojną należące do wycofanych parowozów (DRG 55 1604-1676). Dalsze 39 sztuk wpadło w ręce rosyjskie, z czego 15 ponownie trafiło do Niemiec w 1941r. (conajmniej 11 z nich otrzymało ponownie numery z serii DRG 55).
Po wojnie w Niemczech pozostało na DR ok. 50 sztuk (do 1969r.), na DB ok. 200 sztuk (do 1955r.). Polska eksploatowała 45 sztuk (do 1970r.), Czechosłowacja 39 sztuk (seria 424.0, do lat pięćdziesiątych).
Zachowane
Kilka egzemplarzy przetrwało w muzeach kolejnictwa. Jeden znajduje się w stanie
czynnym w Muzeum Kolejnictwa w Darmstadt-Kranichstein (zakupiony od Turcji
w 1987r. Hanomag 6271/1913, KPSB Münster 4981, TCDD 44079).
W Polsce, w Muzeum w Zbąszynku, można oglądać nieczynny Hanomag 6712/1913,
PKP Tp3-36.
Modele w skali TT
W skali TT nikt nie produkuje modeli tego parowozu.
Źródła: Wikipedia-de. Die Preußischen G 8 und G 81 im Ausland, Eisenbahn Journal 5/1993. Albert Gieseler Dampfmaschinen und Lokomotiven. Tomasz Gałka Standard-gauge locomotives in Poland. Wikipedia-fr.
3.X.2010r. Redakcja
