Pruskie parowozy pospieszne serii S1
DRG 12.70, PKP Pc1
Do serii S1 zaliczono w Prusach parowozy pospieszne w układzie osi 1B (jedna oś
toczna i dwie wiązane osie napędne). W/g klasyfikacji z 1903 r. przydzielono im zakres
numeracji 1-100 (od roku 1883 nosiły numery z zakresu 100-499). Zatem pełne
oznaczenie parowozu tej serii w Prusach po roku 1903 to np. S1 Hannover 12. Cztery
sztuki, które dotrwały do czasów DRG oznaczono 12 7001 - 12 7004, a ostatni
egzemplarz skreślono w 1925 r. Do Polski po I WŚ trafiło 14 maszyn tej serii,
serię oznaczono Pc1, gdzie pracowały do połowy lat trzydziestych.
Pierwsze parowozy zaliczone do serii S1 zbudowano dla kolei
Köln-Mindener Eisenbahn-Gesellschaft w latach 1871-1884 w ilości 30 sztuk.
Trzy z nich dotrwały w służbie dyrekcji w Hanowerze do roku 1906 (S1 Hannover
34-36).
Typ hanowerski
W 1884 roku Królewskie Pruskie Koleje Państwowe KPSB zamówiły pierwszy w
Prusach parowóz pospieszny z silnikiem sprzężonym.
Skonstruował go August von Borries. Do roku 1887
fabryki Hanomag
i Henschel dostarczyły 14 sztuk.
Wszystkie przydzielono do dyrekcji w Hanowerze, gdzie
oznaczono je S1 Hannover 11-24. Były to parowozy z silnikiem dwucylindrowym,
na parę nasyconą. Wyposażano je w tendry pr 3T12.
Zastosowanie silnika sprzężonego pozwoliło zaoszczędzić ca 15% spalanego węgla,
w porównaniu do podobnych konstrukcji z silnikiem bliźniaczym.
Zaczęto je wycofywać z ruchu w roku 1914, ostatni skreślono w 1922 roku.
Po doświadczeniach podczas eksploatacji tych parowozów, na bazie ich konstrukcji
zbudowano serię parowozów pasażerskich P32
.
Typ znormalizowany
Parowóz budowany w oparciu o pruską normę
kolejową M III-2, na zamówienie Pruskich Kolei Państwowych, w latach 1885-1898
przez fabryki
Borsig,
Schwartzkopff,
Schichau. Konstrukcja była podobna do
parowozów pasażerskich P2
i P31.
W sumie wyprodukowano 261 egzemplarzy. Posiadał dwucylindrowy silnik
bliźniaczy na parę nasyconą.
Rozrząd pary odbywał się za pomocą stawidła umiesczonego wewnątrz, między
ostojnicami. Nie mogłem znaleźć danych co do jego rodzaju, ale podejrzewam, że
było to stawidło Stephensona.
Parowozy wyposażano w tender pr 3T12 (na PKP ozn. 12C1).
Na kolei Berlin-Hamburg parowozy te ciągnęły składy pospieszne o masie
ponad 170 t z prędkością 80 km/h.
W miarę jak przybywało silniejszych lokomotyw, parowozy te kierowano do obsługi
pociągów osobowych. Wiekszość została wycofana z ruchu pod koniec I WŚ,
4 sztuki służyły na DRG do roku 1925 oznaczone 12 7001-7004, a 14 sztuk trafiło
do Polski i jako seria Pc1 były użytkowane do lat trzydziestych (w
1927r. było ich 13 sztuk, w 1931 już tylko 3).
Do dziś nie zachowała się ani jedna maszyna serii S1.
Dane techniczne (w stanie służbowym) |
oznaczenie |
typ hanowerski | typ znormalizowany | jednostka |
Układ osi - rodzaj silnika - przeznaczenie |
AAET |
1B n2v S | 1B n2 S | UIC |
Prędkość maksymalna |
Vmax |
90 | 90 | [km/h] |
Największy nacisk osi na szyny |
maxl |
14 | 14 | [t] |
Średnica kół napędnych/tocznych |
dwhl |
1860/1150 | 1960/1150 | [mm] |
Średnica cylindrów x skok tłoka |
dcyl x lcyl |
420/660 x 580 | 420 x 600 | [mm x mm] |
Ciśnienie pary w kotle |
pb |
12 | 12 | [atm] |
Masa przyczepna (napędna) |
madh |
16 | 28 | [t] |
Masa całkowita |
mewo |
38 | 41 | [t] |
Powierzchnia rusztu |
Sgrt |
1.75 | 2.07 | [m2] |
Powierzchnia ogrzewalna kotła |
Sevp |
98 | 94 | [m2] |
Powierzchnia ogrzewalna przegrzewacza |
Ssup |
- | - | [m2] |
Źródła:
Wikipedia-de.
20.XI.2010r. Redakcja
|